Deja Vu

Deja Vu, daha önce yaşanan bir anın yeniden yaşanma hissidir. İnsanların hayali olayları nasıl yaşamış gibi hissettikleri hakkında bazı araştırmalar yapılmıştır. Bu nedenle kişilerin beyin MR tetkikleri yapılmış ve olayların belirgin ayrıntılarının hafızaya alındığı beyin lobunda faaliyet artışı belirlenmiştir. İnsanların çoğunluğu yaşadığı anı daha önceden yaşamış gibi hisseder. Araştırmalara göre insanların yarısından fazlası yaşamı boyunca en az bir defa deja vu anı yaşamıştır. Ancak bu his bir süre sonra unutulur. İçinizden belirsiz bir his bu anı daha önceden yaşadığınızı, ancak bunun hangisinin daha önce olduğu belirlenemiyor. Bu yaşanmışlık hissi sadece birkaç saniye boyunca devam ediyor. İnsanlar bunu yaşadıklarında zihinlerinin açık olduğunu, bunun sadece ilahi güçle açıklanabileceğini belirtiyorlar.

Deja vu olaylarını diğer alışılagelmiş algısal deneyimlerin dışında tutmak gerekir. Bunun bir halüsinasyon olmadığı bilinmelidir. Halüsinasyon ruhsal sorunların, uyuşturucu maddelerin etkisiyle oluşan, beyin içi dengesizliğinin tetiklendiği, görsel, işitsel gibi duyuların aşırı hassasiyetinden oluşmaktadır.

Beyinde yorgunluk ya da başka bir nedenden kaynaklanan görüntü, ses gibi etkenin giriş zamanında algılamama durumundan oluşabilir. Beynin bunu algılama zamanında kişi bu olayı daha önce yaşamış gibi hissedebilir. Bunun yanında beynin sağ ve sol lobunun küçük bir zaman farkıyla algılama yaptığında, oluşan zaman farkı da bu etkiye neden olabilir. Lobun bir tarafı diğer taraftan öne algılama yaptığından, geç algılayan tarafta deja vu olduğu hissi uyanabilir. Bu etki özellikle fazla alkol alındığında, ertesi sabah daha fazla olur.

Bilim açısından deja vu hatırlanan ya da oluşturulan anıda meydana gelen, yeniden yaşanmışlık hissi uyandıracak bir hafıza hatası oluşur. Deja vu için ortaya atılan hipotezlerden en güçlüsü deneysel arka plana dayanan hafızayla ilgili olanlardır. Bazıları ise benzerliğe dayalı hafızayla ilgili olanlardır. Bazı araştırmalarda bunun nedeni olarak bazı hastalıklar gösterilmiştir. Özellikle anksiyete, kişilik bozukluğu ve şizofreni ile ilişkilendirilse de bunun tam olarak teşhisi yapılamamıştır. Deja vunun aşırı nöral elektrik boşalması nedeniyle oluştuğu fikri benimsenmiştir. Bu kişilerde hafıza hataları oluştuğundan, deja vunun tetiklendiği düşünülmektedir. Bunun görülme sıklığı 10. Kromozom üzerinde olan LGII adındaki genle ilgili olduğu savunulmuştur. Bu genin bulunduğu kişilerde orta seviyede epilepsi oluşabilir.