Edimsel Koşullanma
26 Temmuz 2024

Edimsel Koşullanma


Davranışların ardından gelen pekiştirici ya da cezalandırıcı uyarıcılarla davranışların şekillendirilmesi sürecine edimsel koşullanma denir. Bu süreç, bilinçli ve kasıtlı olarak yapılan hareketlerle ilgilidir ve klasik koşullanmadan farklıdır. Kişinin daha önce yaşamış olduğu ve deneyimlediği durumların pozitif ya da negatif sonuçları, edimsel koşullanmanın temelini oluşturur. Bu sonuçlar, geçmişteki hatıralar ve deneyimlenen olaylardan kaynaklanır ve kişinin gelecekteki davranışlarını olumlu ya da olumsuz şekilde etkiler. Edimsel koşullanma, bireyin önceki davranışlarından olumlu sonuçlar alması durumunda bu davranışları tekrarlamasına, olumsuz sonuçlar alması durumunda ise benzer davranışlardan kaçınmasına yol açar.

Edimsel Koşullanma Nasıl Gelişir?

İnsanlar iç güdüleri ve motivasyonları doğrultusunda hareket ederler. Bu güdülerin etkisiyle çeşitli davranışlar ve tepkiler ortaya çıkar. Kişiler hedeflerine ulaşmak için bu davranış ve tepkilerin sonuçlarını deneyerek öğrenirler. Eğer bir davranışın sonucunda ödül elde ederlerse, yani pozitif sonuçlar alırlarsa, bu davranışı tekrarlarlar. Hedeflerine ulaşmak isteyen bireyler, davranışları sonucunda olumlu ya da olumsuz sonuçlar alarak, bundan sonraki davranışlarını edimsel koşullanma yoluyla öğrenirler. Edimsel ve klasik koşullanmanın temeli, bireyin sunulan çeşitli uyarıcılara tepki vermesi sonucu öğrenmenin oluştuğu görüşüne dayanır. Pozitif sonuçlar davranışı güçlendirirken, olumsuz sonuçlar ise davranışın tekrar edilme olasılığını azaltır.

Edimsel Koşullanmanın İlkeleri Nelerdir?

  • Edimsel koşullanmanın öncüsü sayılan B.F. Skinner, davranışın tekrar edilmesinin, davranışı izleyen pekiştirme veya cezanın sağlanmasına bağlı olduğunu savunur.
  • Bir davranışı pekiştirmek, o davranışın tekrar yapılma ihtimalini artırır.
  • Davranışın biçimlendirilmesinde kullanılan pekiştirme, organizmanın ihtiyaçlarına uygun olmalıdır.
  • Davranış ve tepki arasındaki süre, edimsel koşullanmayı etkiler.
  • Davranışlarını çevrenin etkisiyle şekillendiren birey, edimsel koşullanmada etkindir.

Klasik ve Edimsel Koşullanmanın Farkları Nelerdir?

  • Klasik koşullanmada pasif olan organizma, edimsel koşullanmada aktiftir.
  • Klasik koşullanmada tepkiye sebep olan uyarıcı bilinirken, edimsel koşullanmada belirsizdir.
  • Klasik koşullanmada refleks davranışlar varken, edimsel koşullanmada kasıtlı ve bilinçli davranışlar vardır.
  • Klasik koşullanmada uyarıcı - tepki bağı varken, edimsel koşullanmada tepki - uyarıcı bağı oluşur.

Edimsel Koşullanmanın Eğitime Yansıması Nasıl Olur?

  • Pekiştireç, doğru bir davranışı takip etmelidir.
  • Öğrenciler, pekiştireci hangi davranışlarından sonra aldıklarını fark etmelidir.
  • Mümkün olduğu kadar olumlu pekiştireç kullanılmalıdır.
  • Pekiştirecin değeri, öğrenciye göre değişeceğinden, öğrencinin özellikleri dikkate alınmalıdır.
  • Pekiştirecin zamanlamasının önemli olduğu dikkate alınmalıdır.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

soru

Lâyih

26 Temmuz 2024 Cuma

Ben neden bazı davranışları tekrarlarken bazılarından kaçınıyorum? Geçmişte yaşadığım deneyimlerin ve aldığım sonuçların bu konuda etkisi olabilir mi?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Merhaba Lâyih,

Evet, geçmişte yaşadığın deneyimlerin ve aldığın sonuçların bu konuda büyük bir etkisi olabilir. Davranışlarımız genellikle öğrenilmiş deneyimlerin sonucudur. Olumlu sonuçlar aldığın davranışları tekrar etme eğilimindeyken, olumsuz sonuçlar doğuran davranışlardan kaçınma eğilimindeyiz. Bu durum, beynimizin öğrenme ve hayatta kalma mekanizmalarıyla ilgilidir. Dolayısıyla, geçmişteki tecrübelerin bugünkü tercih ve kaçınma davranışlarını etkilemesi oldukça doğaldır.

Sevgiler,

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Paranoya Belirtileri

Paranoya Belirtileri

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Panik Atak Nedir? Panik Atak Hastalığı Nedir?

Panik Atak Nedir? Panik Atak Hastalığı Nedir?

Nomofobi İletişimi Kaybetme Korkusu

Nomofobi İletişimi Kaybetme Korkusu

Zoofobi Yaygın Hayvan Korkusu

Zoofobi Yaygın Hayvan Korkusu

Eşcinsellik Hastalığı

Eşcinsellik Hastalığı

Yaygın Anksiyete Bozukluğu Belirtileri ve Tedavisi

Yaygın Anksiyete Bozukluğu Belirtileri ve Tedavisi

Güncel

Pasif Agresif Kişilik Bozukluğu

Pasif Agresif Kişilik Bozukluğu

Güncel

Sinir Krizi Belirtileri

Sinir Krizi Belirtileri

Güncel

Empati Kurmak Nedir?

Empati Kurmak Nedir?

Dogmatik

Dogmatik

Obsesif Belirtileri ve Tedavisi

Obsesif Belirtileri ve Tedavisi

Belde Sinir Sıkışması Belirtileri ve Tedavisi

Belde Sinir Sıkışması Belirtileri ve Tedavisi

Paranoya Tedavi Yöntemleri

Paranoya Tedavi Yöntemleri

Aşırı Heyecanlanma Duyguları

Aşırı Heyecanlanma Duyguları

Psikoloji Nedir? İnsan Psikolojisi

Psikoloji Nedir? İnsan Psikolojisi