Bağımlılık Madde Bağımlılığı ve Zararları
24 Temmuz 2024

Bağımlılık Madde Bağımlılığı ve Zararları

Bağımlılık

Bağımlılık, zarar verici sonuçlara rağmen zorlayıcı bir şekilde madde arama ve kullanma ile karakterize olmuş, sürekli hale gelmiş ve tekrarlayıcı bir beyin rahatsızlığıdır. Bu sorun, zarar verici davranışlar eşliğinde hem beyni hem de davranışları etkiler. Ancak, tedavi edilebilir bir sorundur. Hastalığın gelişiminde ve ilerlemesinde biyolojik ve çevresel etkenler rol oynar. Bağımlılık, bir sürecin sonunda gelişir ve kişi bu süreçte bazı evrelerden geçer. Başlangıçta deneme amaçlı başlayan kullanım, ardından sosyal kullanıma, daha sonra kötüye kullanıma ve nihayetinde bağımlılığa dönüşür. Bu nedenle, bağımlılığın erken dönemde teşhis edilmesi olumsuz sonuçların önlenmesinde etkili olur. Bağımlılık, alkol kullanımı, sigara alışkanlığı, seks bağımlılığı, alışveriş bağımlılığı gibi çeşitli faktörler üzerinde gelişebilir.

Bağımlılık Nasıl Belirlenir?

Bağımlılık tanımlaması, aşağıda sayılan belirtilerin bir yıl içinde en az üç tanesinin bulunmasıyla yapılabilir:
  • Tolerans Gelişimi: Maddenin etkisinin meydana çıkması için kullanılan madde miktarının artırılma ihtiyacının olmasıdır. Maddenin kullanılmaya başlanmasından bir süre sonra aynı miktar aynı etkiyi göstermez. Giderek bu oranın artırılma ihtiyacı doğar. Örneğin, kişi sigaraya başladığında günde 5 tane içiyorsa, zamanla bu miktarı artırır.
  • Yoksunluk Belirtisi: Kişinin uzun süre kullandığı maddeyi bırakması halinde, dokularda ve kanda maddenin düzeyi düşmeye başladığında bazı fiziksel ve bilişsel etkiler ortaya çıkar. Bunlar, uyumu bozan davranışsal değişimlerdir. Kişiler bu etkilerden kurtulmak için yeniden madde kullanımına başlar. Alkol ve sigara gibi bazı maddelerin kullanımının bırakılması nedeniyle ortaya çıkan yoksunluk belirtileri yaşamı tehdit edici seviyede olabilir.
  • Daha Uzun Süre ve Daha Yüksek Miktarda Kullanma: Madde kullanımını kontrol etme çabalarının başarısızlıkla sonuçlanmasıdır.
  • Sıkça Başarısızlıkla Sonuçlanan Bırakma Girişimleri: Madde kullanımını kontrol etme çabalarının yanı sıra, kişilerin bu maddeyi bırakma girişimleri de bulunur. Ancak, bu girişimler genellikle başarısızlıkla sonuçlanır.
  • Maddenin Kullanımı, Sağlanması ve Bırakılması İçin Uzun Zaman Harcanması: Kişinin yaşamı, maddenin etkisinin yeniden sağlanması ve bunun son defa olması üzerine kurulur.
  • Madde Kullanımıyla Sosyal ve Mesleki Alandaki Etkinliklerin Azalması veya Bitmesi: Madde kullanımı devam ettiği sürece kişi, ailesi ve yakın çevresiyle ilişkilerini zayıflatır, zevk alacağı işlerden uzak durur. Mesleğine karşı ilgisi azalır ve iş hayatında sorunlar yaşamaya başlar.
  • Zarar Görülmesine Rağmen Madde Kullanımına Devam Etme: Madde kullanımı, kişide diğer önemli çalışmaların yerini almaya başlar. Bu durum, kişinin psikolojik, sosyal veya fiziksel sorunlar yaşamasına neden olur. Ancak, madde kullanımını bırakamaz.

Bağımlılığı Artıran Çevresel Etkenler Nelerdir?

  • Ev ve Aile: Ev ve aile, çocukların gelişiminde son derece önemlidir. Ailede çocuğun ilk ilişkileri sağlıklı gelişiminde ve madde kullanımını etkileyen bir unsurdur. Ailede bağımlılıkların olması, çocuklarda bağımlılığın gelişimini artırır. Karmaşık bir aile yaşamı ve şiddet, çocukların alkol ve madde kullanma olasılığını artırır.
  • Akranlar ve Okul Hayatı: Ergenlik dönemine gelindiğinde, arkadaşların rolü oldukça fazla olur. Arkadaşlar, kişinin ilk bağımlılık girişiminde etkili olur. Bunun yanı sıra okul başarısızlığı ve sosyal becerilerin olmaması riski daha da artırır.

Ergenlik Dönemi Bağımlılık Açısından Neden Daha Risklidir?

Ergenlik döneminde, kişilerin yargılama ve karar verme becerileri henüz gelişmekte olduğundan, risklerin değerlendirilmesi sınırlı şekilde olur. Bu yüzden gençler bağımlılık konusunda daha zayıf olabilir. Gençlere bu konuda doğru bilgilerin verilmesi, onları koruyabilmek için faydalı olur.

Bağımlılık Tedavisi Nasıl Yapılır?

Bağımlılığın tedavisinde, davranış değişimlerinin hedeflendiği etkin yöntemler uygulanır. Tedavi farklı aşamalardan oluşur ve uzun süre devam eder. Herkes için farklı bir tedavi şekli kullanılır. Kişinin ihtiyaçlarına uygun, üretken olmasını sağlayacak hedefler belirlenir. Tedavinin gerekli olduğu kadar devam etmesi gerekir. Erken bırakıldığında, bağımlılık etkisi yapan şeye geri dönüş olabilir. Hastalara bireysel ve grup terapileri uygulanır. Bunların yanında ilaç tedavileri de kullanılabilir. Hastaların öncelikle tıbbi arındırma tedavisine öncelik vermek gerekir. Bu tedavide, maddenin vücuttan arındırılmasına çalışılır. Bu sırada oluşacak belirtiler ilaçlarla yok edilmeye çalışılır. Hastalarda iyileşme süreci oldukça uzun sürer. Tedavi bittikten sonra bile, bağımlılığa geri dönüş olabilir. Bu nedenle, bağımlılık tedavisine sürekli olarak tekrarlanma ihtiyacı duyulabilir. Tedavi sırasında, hastanın çevresel etmenlerden olumlu olarak etkilenmesini sağlayacak önlemler de alınmalıdır.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

soru

Sükar

24 Temmuz 2024 Çarşamba

Bağımlılığın nasıl tedavi edildiği hakkında daha fazla bilgi verebilir misiniz? Tedavi sırasında yaşanan zorluklar neler olabilir?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Merhaba Sükar,

Bağımlılığın tedavisi oldukça karmaşık bir süreçtir ve kişiye özel olarak planlanmalıdır. Tedavi sürecinde genellikle aşağıdaki adımlar takip edilir:

1. Değerlendirme ve Tanı: İlk adım, bağımlılığın derecesini ve türünü belirlemek için yapılan kapsamlı bir değerlendirmedir. Bu değerlendirme, bireyin tıbbi geçmişini, psikolojik durumunu ve bağımlılıkla ilgili diğer faktörleri içerir.

2. Detoksifikasyon (Detoks): Vücudun bağımlılık yapan maddeden arındırılması sürecidir. Bu süreç, fiziksel çekilme belirtilerinin ortaya çıkabileceği zor bir dönem olabilir ve genellikle tıbbi gözetim altında yapılır.

3. Tedavi Programları: Detoks sürecinden sonra, bireyler genellikle rehabilitasyon merkezlerinde veya ayakta tedavi programlarında terapiye devam ederler. Bu programlar, bireysel terapi, grup terapisi ve aile terapisi gibi çeşitli terapi türlerini içerebilir.

4. İlaç Tedavisi: Bazı bağımlılık türlerinde, bağımlılığı yönetmek ve nüksü önlemek için ilaç tedavisi kullanılabilir.

5. Davranışsal Terapi: Kişinin düşünce ve davranış kalıplarını değiştirmeyi amaçlayan terapilerdir. Bu terapiler, bireyin bağımlılık yapan maddelerden kaçınmasını ve sağlıklı başa çıkma stratejileri geliştirmesini sağlar.

Tedavi sürecinde karşılaşılan zorluklar ise şunlar olabilir:

- Çekilme Belirtileri: Fiziksel ve psikolojik olarak zorlayıcı olabilir. Bu dönemde profesyonel destek almak önemlidir.
- Nüks Riski: Bağımlılık tedavisinde nüks oldukça yaygındır. Bu nedenle, sürekli destek ve takip gereklidir.
- Psikolojik Zorluklar: Depresyon, anksiyete gibi psikolojik sorunlar tedavi sürecini zorlaştırabilir.
- Sosyal Destek Eksikliği: Aile ve arkadaş desteğinin eksikliği, tedavi sürecinde motivasyon kaybına yol açabilir.

Umarım bu bilgiler senin için faydalı olur Sükar. Bağımlılık tedavisi uzun ve zorlu bir süreç olabilir, ancak doğru destekle üstesinden gelinebilir.

Sevgilerle,

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

İlginizi Çekebilir

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Algı Özellikleri ve Tanımlamaları

Algı Özellikleri ve Tanımlamaları

Histeri Belirtileri ve Tedavisi

Histeri Belirtileri ve Tedavisi

Hamilelikte Stres Belirtileri ve Tedavisi

Hamilelikte Stres Belirtileri ve Tedavisi

Hastalık Hastası Belirtileri ve Tedavisi

Hastalık Hastası Belirtileri ve Tedavisi

Aşağılık Kompleksi Belirtileri ve Tedavisi

Aşağılık Kompleksi Belirtileri ve Tedavisi

Güncel

Bulimia Belirtileri ve Tedavisi

Bulimia Belirtileri ve Tedavisi

Güncel

Epilepsi Belirtileri ve Tedavisi

Epilepsi Belirtileri ve Tedavisi