Bir çeşit kaygı bozukluğu olan fobi, kişinin belirli durumlarda, canlı veya cansız varlıklara ve mekânlara yönelik olarak hissettiği ileri derecedeki korku durumu olarak tanımlanabilir. Fobisi olan kişiler, belli tehlikelere karşı gerçekte duyulması gerekenden daha fazla tepki gösterirler. Tehdit edici ve tehlikeli kabul edilen bu durumlardan önemli ölçüde kaçınırlar. Bu kişiler, fobinin nesnesi sayılan koşullarla karşı karşıya kaldıklarında çok büyük sıkıntılar yaşarlar. Bu durum, kendisini tam bir panik hali ve dehşet hissi biçiminde göstermektedir.

Korkunun nesnesi olan belirli bir cisim, mekân, hayvan çeşidi veya şartlardan kaçınılmaya başlandığı ve hayatın buna göre şekillendirildiği anda fobiler ortaya çıkmaya başlar. Fobi, korku hissine göre çok daha ciddi ve şiddetli özellikler taşır. Fobi, kişinin hayatını çok derinden etkiler.

Fobi nesnesi, kişinin çok nadir olarak karşılaştığı bir durum olduğunda, örneğin yılan fobisi, günlük hayatı fazla etkilemez. Fakat kimi karmaşık tipte olan fobiler, kişinin hayatını ciddi ve olumsuz düzeyde etkiler.

Fobi iki ana kategoride değerlendirilir:

Sosyal kaygı bozukluğu, kişinin belli sosyal şartlarda ileri düzeyde kaygılı olma durumudur. Sosyal fobi; konferans, düğün gibi ortamlarda kişinin kendini yabancı hissetmesi veya topluluk önünde konuşma gibi tüm dikkatin kendi üzerinde toplanacağını düşündüğünde ortaya çıkar. Bu durum, aşırı kaygı hali olarak tanımlanır.

Temelinde, insanların kendisini yanlış değerlendireceği, alay konusu olacağı veya gülünç duruma düşeceği şeklinde abartılı korku ve varsayımlar yatar. Kişi, kabiliyeti olan başaracağı birçok alandan kendisini soyutlamaya başlar. Sosyal fobi genel olarak ergenlik çağı ve erken yetişkinlik dönemlerinde ortaya çıkar.

Agorafobi, kişinin kolayca kaçamayacağı veya yardım alamayacağı mekânlarda bulunmaktan korkması ve bu mekânlarda olduğu zaman ileri derecede korku yaşamasıdır. Agorafobi, dolmuş, otobüs gibi kapalı mekânlar, sinema, alışveriş merkezi gibi yerlerden kaçma davranışı gösterir. Agorafobi her zaman panik nöbeti ile ortaya çıkar. Panik nöbeti geçiren bir kişi, panik nöbeti sırasında yardımsız kalacağını ve kontrolünü kaybedeceğini düşündüğü için her türlü mekândan uzaklaşma eğiliminde olur. Agorafobi hastası, yanında biri olmadan evden çıkmak istemez. Hastaneye veya doktora kolay ulaşamayacağı yerlerden uzak durur.

Fobilerle başa çıkmak için çeşitli yöntemler bulunmaktadır:

Fobiler, kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir. Ancak uygun tedavi ve destekle, fobilerle başa çıkmak mümkündür. Fobi belirtileri gösteren kişilerin bir uzmana başvurmaları ve gerekli tedavi yöntemlerini uygulamaları önemlidir. Unutulmamalıdır ki, her bireyin fobisi ve bu fobiye yönelik tedavi süreci farklılık gösterebilir. Bu nedenle, kişiye özel bir yaklaşım gereklidir.