Sinestezi, bir duyunun başka bir duyu ile algılanması anlamına gelir. Beyin, duyulanı zihinde görsele çevirirken, görülen şeyleri de seslere dönüştürerek algılar. Bu rahatsızlıkta sesler koklanır, şekiller tadılır ve renkler duyulur. Vücut, böyle bir mekanizmayı işletir. Sinesteziye sahip kişiler, gazete okurken kelimeleri renk olarak görür, müzik dinlerken havai fişek gösterisi gibi algılar. Gökkuşağına bakarken sesler duyar, kapı çaldığında etrafında şekiller görür. Bu, sinestezi hastalarının yaşamında sıkça karşılaşılan durumlardır. Yunanca kökenli bir kelime olan sinestezi, "birleşik duyu" anlamını taşır. Hastalarda bir duyu, otomatik olarak diğer duyuyu uyarır.

Sinestezi, bazen etkilen duyulara göre kategorize edilir. Örneğin, renk grafem sinestezisi, rakam formu sinestezisi, ses renk sinestezisi ve ses dokunma sinestezisi gibi gruplara ayrılabilir. Hastalıkta sadece duyular değil, algılar da birbirine karışabilir. Sinestezi hastaları, salı gününü dürüst, 3 sayısını sinirli, B harfini mutsuz olarak algılayabilir.

Hastaların deneyimleri, duyuların farklı olması nedeniyle çeşitlilik gösterse de, yapılan araştırmalar çocukluk ve yetişkinlik dönemindeki davranışların benzer olduğunu bulmuştur. Çocuklukta ceza alma korkusu nedeniyle durumunu saklayan kişilerin, yetişkinlik döneminde doktor teşhisi ile kendilerini daha iyi anladıkları belirlenmiştir.

Sinesteziye yatkın bir kişilik yapısı bulunmamaktadır. Ancak, kadınlar erkeklere göre bu rahatsızlığa daha yatkındır. Uzmanlar, bu durumun rahatsızlığın geninin X kromozomu üzerinde taşındığını düşünmektedir. Bu düşünce, hastalığın anneden oğula, babadan kıza ve anneden kıza geçerken, bugüne kadar babadan oğula geçişinin sadece iki defa saptanmış olmasına dayanır. Ayrıca, sinestezi hastalarında matematik ve uzamsal zekanın düşük olması, rahatsızlığın beynin sol yarım küresiyle ilgili olduğunu düşündürmektedir. Beyin görüntüleme çalışmaları, sinestezi hastalarında hipokampus ve limbik korteksin normal kişilere göre daha etkin olduğunu göstermiştir. Bu gibi durumlar, rahatsızlığın tam olarak aydınlatılamamasına rağmen, sinestezi hastalarının sanatsal alanlarda başarılı çalışmalar yapmasına olanak sağlamaktadır. Tarihte ünlü müzisyenler, ressamlar ve şairler, sinestezik deneyimler yaşadıklarını belirtmişlerdir. Günümüzde tüm gelişmelere rağmen, sinestezi nörolojik hastalıklar arasındaki gizemini korumaktadır. Ancak, hastalığın genetik yatkınlık sonucu oluştuğu düşüncesi yaygınlaşmıştır.

Sinestezi, nörolojik bir fenomen olarak beyin ve duyular arasındaki kompleks ilişkileri anlamamıza yardımcı olur. Bu rahatsızlık hakkında daha fazla araştırma, sinestezinin nedenleri ve etkileri hakkında daha derin bir anlayış sağlayabilir.