Asetilkolin
22 Temmuz 2024

Asetilkolin


Asetilkolin ilk tanımlanan nörotransmitterdir. Özellikle merkezi sinir sisteminde bulunan bir kimyasaldır. İnsan, yaşadığı her saniyede, en küçük bir hareketi yapmak için dahi sürekli olarak enzimlere ihtiyaç duyar. Yalnızca ileriye doğru bir adım atmak için bile moleküler seviyede birçok reaksiyon gerçekleşir. Bu reaksiyonları saniyelerden çok daha kısa sürede yapabilmek için insan, enzimlere ihtiyaç duyar. Asetilkolin de bu enzimler arasında en önemlilerinden birisidir. CH3COOCH2CH2N+(CH3)3 formülüne sahip olan asetilkolin, İngiliz bilim adamı Henry Hallett Dale tarafından 1914 yılında keşfedilmiştir. 1921 yılında ise bu kimyasalın bir nörotransmitter olduğu Otto Loewi tarafından doğrulanmıştır. Asetilkolin'in keşfi, Alzheimer ve Parkinson hastalarının tedavisi için büyük bir umut olmuştur.

Sinir Sistemi ve Asetilkolin

İnsan vücudunda, vücudun her yerini çepeçevre saran sinirler vardır. Bu sinirler, beyin ve organlar arasında bir köprü görevi görür. Beyin, organlara iletmek istediği emirlerini bu sinirler aracılığıyla iletir. Beyinden gelen emirler, elektrik akımı gibi bu sinirler boyunca iletilir. Normalde beynin verdiği bir emir sinapsa, yani iki sinir hücresi arasında oluşan boşluğa gelince, bu elektrik akımı şeklinde ilerleyen emir diğer sinir hücresine iletilemez. Ancak sinaps nedeniyle iletim durmamalı ve vücut organları beyin koordinasyonunu sürdürmelidir. İşte bu durumda emri diğer sinir hücresine iletmek için sinir hücreleri sinapsa vardığında bazı kimyasallar salgılar. Bu salgılanan kimyasalın ismi asetilkolin'dir. Eğer bu sinir hücreleri asetilkolin kimyasalını salgılamazsa, beyin ile tüm organlar arasındaki iletişim kopar ve kişi bir parmağını bile oynatamaz.

Asetilkolin ve Sinir İletimi

Sinir sistemi, vücut ile iletişim için noktalardan oluşan bir sistem oluşturur. Beynin verdiği emir ne kadar önemli ise o kadar fazla noktadan geçer. Bu noktaların her biri, diğer hücreye bilgiyi ulaştırmak için kendi salgıladığı asetilkolin molekülünü harekete geçirir. Beynin verdiği bu mesajlar çoğu zaman aynı noktalardan geçerek iletilir. Her sinir hücresi, kendi salgıladığı asetilkolin sıvısını kullandığı için, sinir hücresi mesajı diğer hücreye ilettikten sonra yeni bir mesaj gelmesi için bu asetilkolin kimyasalını temizlemesi gerekir. Bunun için de asetilkolin esteraz adlı özel bir enzim kullanılır. Bu enzim, bir nevi asetilkolin kimyasalını süpürür ve yeni mesajın iletilmesi için yer açar. Bu işlem, saniyenin 40 milisaniyesi içinde gerçekleşir.

Asetilkolin'in Fonksiyonları

Asetilkolin uyku, hafıza, ezberleme, rüya görmek ve öğrenmek için çok gerekli bir kimyasaldır. Daha iyi bir uyku çekmek, rahat bir şekilde öğrenmek veya ezberlemek için bu kimyasalı içeren ürünler tüketilebilir. Ancak insan vücudunun bu kimyasalı çok fazla salgılaması durumunda şiddetli titremeler, kabuslar veya daha kötüsü Parkinson hastalığı gibi bazı hastalıklara neden olma ihtimali vardır. Az salgılaması durumunda ise kişi felç olabilir ve gözünü bile kırpamacak duruma gelebilir.

Asetilkolin'in Önemi

Asetilkolin, sinir sistemi ve genel vücut fonksiyonları için son derece önemlidir. Bu kimyasal, sinir hücreleri arasında iletişimi sağlamanın yanı sıra, bilişsel işlevler ve motor beceriler için de kritik bir rol oynar. Asetilkolin eksikliği veya fazlalığı, çeşitli nörolojik ve psikolojik bozukluklara yol açabilir. Bu nedenle, asetilkolin dengesi, sağlıklı bir yaşam için büyük bir öneme sahiptir.

Sonuç

Özetle, asetilkolin sinir hücreleri arasında iletişimi sağlayan ve çeşitli vücut fonksiyonları için hayati öneme sahip bir nörotransmitterdir. Uyku, hafıza, öğrenme ve motor beceriler üzerinde büyük bir etkisi vardır. Bu kimyasalın dengesinin korunması, sağlıklı bir yaşam sürdürmek için kritik öneme sahiptir.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

İlk soruyu siz sormak istermisiniz?

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Sinir Hücresinin Özellikleri

Sinir Hücresinin Özellikleri

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Stresle Başa Çıkma Yolları

Stresle Başa Çıkma Yolları

Panik Atak Nedir? Panik Atak Hastalığı Nedir?

Panik Atak Nedir? Panik Atak Hastalığı Nedir?

Renklerin Psikolojik Etkileri ve Yönleri

Renklerin Psikolojik Etkileri ve Yönleri

Şizofreni Nedir?

Şizofreni Nedir?

Şizofreni Hastalığı Belirtileri ve Tedavisi

Şizofreni Hastalığı Belirtileri ve Tedavisi

Güncel

Hezeyan Duygu Türleri ve Özellikleri

Hezeyan Duygu Türleri ve Özellikleri

Güncel

Amigdala Belirtileri ve Tedavisi

Amigdala Belirtileri ve Tedavisi

Güncel

Yalnızlık Duyguları ve Özellikleri

Yalnızlık Duyguları ve Özellikleri