Otizm, yaşamın ilk üç yılında ortaya çıkan ve hayat boyu süren, sosyal etkileşimde, sözel ya da sözel olmayan iletişimde sorunlar, tekrarlayıcı davranışlar ve sınırlı ilgi alanları ile karakterize edilen gelişimsel bir bozukluktur. Yirminci yüzyılın ortalarına doğru daha yaygın hale gelen bu rahatsızlık, her 110 çocuktan birini etkilemektedir. Otizmin belirtileri Asperger sendromu gibi diğer gelişimsel bozukluklardan ayrılmasını sağlar. Kalıtsal kökenleri olmasına rağmen, son derece karmaşık bir sorundur. Nadir durumlarda doğumda oluşan sakatlıklarla ilişkilendirilebilir. Bazı görüşlere göre çocukluk dönemindeki aşıların otizme yol açabileceği düşünülse de bu bilimsel olarak kanıtlanmamıştır. Otizmin beynin birçok bölümünü etkilediği bilinmekle birlikte, bu etkilerin neden ortaya çıktığı hala tam olarak anlaşılamamıştır. Aileler, çocuklardaki belirtileri yaşamın ilk iki yılında fark edebilirler. Erken müdahale ile çocuklara kendine bakma yetisi, sosyal ve iletişimsel alışkanlıklar kazandırılabilir. Ancak, otizmin kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Bu çocukların çok azı yetişkinlikte bağımsız olarak yaşayabilmektedir.

Otizm, farklı şekillerde kendini gösterebilir. Otistik çocuklar üç yaşından önce bazı alanlarda gecikme veya anormal fonksiyonlar sergileyebilirler. Bu belirtiler şunlardır:

Çocuklara otistik teşhisi konulabilmesi için, aşağıdaki kriterlerden en az altısını karşılaması gerekmektedir.

Sosyal Etkileşimde Bozukluk: Çocukta bu alanda en az iki semptom görülmelidir. Bunlar arasında çocuğun sosyal etkileşimde zorluk yaşaması, gelişimine göre yaşıtlarıyla ilişkilerde eksiklik olması, başarılarını, ilgi alanlarını veya hoşlandığı şeyleri başkalarıyla paylaşmakta ilgisiz olması, sosyal etkileşime katılmamak, duygusal etkileşime cevap vermemek veya katılmamak gibi belirtiler bulunur.

İletişim Bozukluğu: Çocukta bu alanda en az bir semptom görülmelidir. Bunlar dilin gelişiminin gecikmesi veya dil gelişimi olmaması, çocuğun bunu hareketlerle telafi etmemesi, diğer çocuklarla konuşmayı başlatma veya devam ettirme konusunda isteksiz olunması, kalıplaşmış ve tekrarlayan dil kullanımının olması gibi belirtilerdir.

Hayali ya da Sembolik Oyun Oynama: Bu alanda en az bir semptom görülmelidir. Bunlar arasında çocuğun gelişimine uygun oyun oynamaması, hayali oyun oynamaması, tekrarlayan ve kalıplaşmış aktiviteler ile ilgi alanları olması, amacısız hareketlerde ısrarcı olması, eşyaların parçalarıyla sürekli meşgul olması gibi belirtiler vardır.

Otizmin nedeni tam olarak tespit edilememiştir. Ancak tek bir nedeni olmadığı bilinmektedir. Otistik bireylerin beyin hücreleri farklı çalışmaktadır. Bu hücreler arasındaki mesaj taşıyan ileticilerde eksiklik veya fazlalık olduğu düşünülür. Genetik hastalıkların bir kısmı da otizme neden olabilir. Genetik etkenler hastalığın oluşmasında etkilidir. Tek yumurta ikizlerinde otizm görülme olasılığı, çift yumurta ikizlerine göre daha fazladır. Otizmin sadece genetik nedenlerden kaynaklanmadığı; birden fazla genin etkileşimi nedeniyle ortaya çıktığı belirlenmiştir. Genetik olarak otizme yatkın olan çocuklar doğum sırasında daha fazla sorun yaşayabilir. Anne karnında geçirilen kızamıkçık hastalığı da otizme neden olabilir. Erkek çocuklar, kızlara göre dört kat daha fazla risk altındadır. Ancak kız çocuklarında hastalık daha ağır seyreder. Hastaların %70'inde zeka geriliği görülürken, kalan kısmının %10'u üstün zekalıdır. Hastalığa eşlik eden diğer rahatsızlıklar ve zeka düzeyi, otizmin ağır seyretmesinde etkilidir. Bu rahatsızlıklar arasında hiperaktivite, duygu durum bozukluğu, dikkat eksikliği ve epilepsi gibi rahatsızlıklar yer alır.

Görüldüğü gibi otizm çok sayıda belirtiyi beraberinde getirir. Ancak hastalarda bir anda bu belirtilerin hepsi görülmeyebilir. Hastalığın erken teşhis edilmesi, hastaların ileride kendi yaşamlarını idame ettirmeleri için çok önemlidir. Ailelerin bu konuda dikkatli olmaları fayda sağlar.