Yalan söyleme hastalığı, kişinin sürekli ve bilinçli olarak gerçeğe aykırı sözler söylemesi, yani yalan söylemeyi alışkanlık haline getirmesi durumudur. Bu durum, kişinin sosyal ilişkilerini ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Yalan söyleme alışkanlığı, zamanla alkol veya madde kullanımı gibi bağımlılık yapıcı bir davranış haline gelebilir. Başlangıçta küçük yalanlarla başlayan bu alışkanlık, giderek artan bir şekilde devam eder ve kişi günün her anında yalan söyler hale gelir.
Yalan Söylemenin Patolojik Hale Gelmesi
Yalan söyleme davranışı patolojik hale geldiğinde, ortaya ciddi sosyal ve psikolojik sorunlar çıkar. Yalan, er ya da geç kendi gerçeğiyle ortaya çıkar ve bu durum kişi için çeşitli sosyal sorunlara yol açar. Kişi, davranışları ve sözleriyle sürekli olarak takip edilen, güvenilmeyen biri haline gelir. Bu noktada, kendisine kimse güvenmemeye başlar. En iyi yalancılar, önce kendilerini kandırabilen kişilerdir. Bu, yalanın doğasında vardır. Kişinin kendi söylediği yalanlara inanması, başkalarının da bu yalanları doğru olarak algılamasını sağlar. Bunun nedeni, yalan söyleyen kişinin beden dili ve iletişim araçlarını düzgün kullanabilmesidir. Yalan söyleyen kişinin sesi titremez, yanakları kızarmaz, gözlerini karşısındakinden kaçırmaz. Kısaca profesyonel bir yalancı konumunda olur.
Kişiyi Yalan Söylemeye İten Nedenler Nelerdir?
- Acıyı Erteleme İhtiyacı: İnsanın yaşamı genel olarak acı ve haz dengeleri üzerine kurulmuştur. Bu yüzden kişiler acılardan kaçma ya da bunları erteleme ihtiyacı duyarlar. Bu durumda yalan, acı verecek durumları ertelemek için ortaya çıkan bir mekanizma haline gelir. İnsanlar acılardan kaçınmak için sıkça yalan söylerler.
- Anlaşılmama Kaygısı Taşıma: Anlaşılma, empati kavramıyla birlikte anılmaktadır. Empati, duygusal zeka ve olgunluk olmadan sağlanabilen veya kurulduğu düşünülen bir olgudur. Kişinin başkaları tarafından anlaşılmama hissine kapılması durumunda, kendini daha farklı gösterebilmek için yalana başvurması sıkça görülmektedir.
- Özgüven Eksikliği: Kişi yaşadığı iç güvensizlikle yalana başvurur. Temel güveni sağlamak için, birilerinden yardım almak veya güven ihtiyacını sağlamak amacıyla türlü şekillerde ilgi çekebilmek için yalana başvurulmaktadır.
- Kişilik Bozuklukları: Kişide bulunabilecek narsistik, bağımlı, sınırlı gibi kişilik bozukluklarının olması durumunda, türlü sebeplerle yalana başvurulmaktadır.
- Sosyal Ortam ve Toplumsal Ahlaki Erozyon: Kişinin içinde yaşadığı sosyal ortam, toplumun ahlak değerleri sebebiyle oluşan aşınma, yalan söylemeye iten durumlardır. Bunlar kişiyi yalan söylemenin kötü bir şey olmadığına inandırabilir. "Herkes yalan söylüyor" gibi savunmalara sığınılarak yalan söyleme yaygınlaşır.
- Model Alma: Kişinin yakın çevresinde yalan söyleyen kişilerin olması halinde, yalan söylemeye yatkınlık kazanması oldukça kolaydır. Özellikle en yakın olan anne, baba, öğretmen gibi kişilerin yalan söylemesi, kişileri etkileyen ortamlar oluşturmaktadır.
- Suçluluk Duygusu: Kişinin yaşadıkları ya da yaptıkları nedeniyle suçluluk duygusu duyarak yalan söylemesi sıkça görülebilir. Bu suçluluk, öz suçluluk duygusu olarak kabul edilir. Kişiler, söyledikleri yalana kendileri de inanmaya başlayabilir.
Yalan söyleme, hastalık haline gelmişse, uzman bir psikologdan yardım almakta gecikilmemelidir.
|
.jpg "Manik Depresyon Belirtileri ve Tedavisi")
.jpg "Şizofreni Belirtileri ve Tedavisi")
Gerçekten de sürekli yalan söyleme alışkanlığı geliştirdiğimi fark ettim ve bunun sosyal ilişkilerimi olumsuz etkilediği çok açık. Acaba bu durumla nasıl başa çıkabilirim ve patolojik hale gelmeden önce ne tür adımlar atmalıyım? Yardım almak için ne tür bir uzmana başvurmalıyım?
Cevap yazMerhaba Keykubad,
Öncelikle bu durumu fark etmen ve çözüm araman gerçekten önemli bir adım. Sürekli yalan söyleme alışkanlığı, zamanla hem kendine olan güvenini zedeleyebilir hem de çevrendeki insanlarla olan ilişkilerini olumsuz etkileyebilir. Bu durumla başa çıkmak için ilk olarak dürüstlüğe ve güvenilirliğe odaklanmak önemli. Kendine küçük hedefler koyarak başla; örneğin, bir gün boyunca tamamen dürüst olmaya çalış.
Ayrıca, bu konuda bir uzmandan yardım almak da oldukça faydalı olabilir. Bir psikolog veya psikiyatrist ile görüşmek, altında yatan nedenleri anlamana ve bu alışkanlığı değiştirme yolunda destek almana yardımcı olacaktır. Bilişsel davranışçı terapi (CBT) gibi terapi yöntemleri özellikle bu tür alışkanlıkların değiştirilmesinde etkili olabilir.
Kendine karşı dürüst olmayı ve değişim sürecinde sabırlı olmayı unutmamalısın. Uzmana başvurduğunda, durumunu açıkça anlat ve birlikte bir yol haritası oluşturun. Başarılar dilerim!