Belde sinir sıkışması, bel bölgesinde kendini ağrıyla gösteren bir rahatsızlıktır. Sinir sıkışması, daha çok sinirlerin yüzeye yakın olan eklem yerlerinde görülür. Yüzeye yakın olan sinirler, korunmak için bir tünelin ya da oluğun içinde yer alır. Sinir sıkışmasının meydana geldiği yere göre farklı isimlerle anılır. Boyunda meydana geldiğinde boyun fıtığı, bilekte olduğunda karpal tünel sendromu, başta olursa nevralji, belde sinir sıkışması olduğunda ise bel fıtığı olarak tanımlanır. Yetişkinlerin yaklaşık olarak %80'i yaşamlarının bir döneminde bel ağrısı yaşamaktadır. Belde sinir sıkışması genellikle 30-60 yaş arasındaki yetişkinlerde etkili olmasına rağmen, her yaştan kişiyi etkisi altına alabilir. Bu rahatsızlık, kişilerin yaşlarından ziyade, risk faktörlerinin olmasına göre yaşanır.

Ayaklarda uyuşma, tek bacağa ya da iki bacağa birden vuran ağrı, hareketlerde kısıtlılık, oturma ve yürümede çekilen zorluk, bacaklarda karıncalanma gibi belirtiler belde oluşan sinir sıkışmalarını düşündürtmelidir. Rahatsızlığın ilerleyen aşamalarında idrarı tutamama, iktidarsızlık, erken yorulma ve yürüyememe gibi etkiler görülebilir.

Bu rahatsızlığın tanısı Manyetik Rezonans (MR) yapılarak konulmakta ve hangi aşamada olduğu belirlenebilmektedir. Bunun yanında sinir ölçüm testi (EMG) gibi tetkikler de tanıda yardımcı olmaktadır. Hastanın klinik olarak muayene edilmesi ve belirtilerin gözlenmesi teşhiste oldukça önem taşımaktadır.

Başlangıç Aşaması: Rahatsızlığın tedavisi, disk denilen elastiki maddenin bacağa uzanan sinirlere yaptığı basının şiddetine bağlı olarak yapılır. Hastanın şikâyetleri arasında yalnız bel ve bacak ağrısı varsa, vücutta uyuşma, karıncalanma, hareket kısıtlılığı, güç kaybı bulunmuyorsa rahatsızlığın henüz başlangıç aşamasında olduğu söylenebilir. Bu durumdaki hastalara yatak istirahati, kas gevşetici ilaçlar verilerek, bazı hareketlerden kaçınması önerilir. Bu hareketler arasında sayılabilecekler;

İlerlemiş Aşama: Hastalarda kullanılan kas gevşeticiler, istirahat ve öneriler olumlu bir etki göstermezse, bu durumda fizik tedavi uygulaması yapılabilir. Bu tedavi sırasında başlarda ağrılarda artma olsa da fizik tedavi uzmanının tavsiyelerine göre hareket edilmelidir. Ağrılar geçmezse nükleoplasti metodu uygulanabilir. Bu yöntem çok ilerlememiş rahatsızlıklarda fıtıklaşmış diske iğneyle girilerek, diskin radyofrekans dalgalarıyla ısıtılması, disk içindeki sinirlerin bu şekilde harap edilmesi ve diskin içinde yer açarak fıtığın çökmesi sağlanmaktadır. Bu, tek seansta, lokal anestezi ile uygulanan ve hastanede yatma gerektirmeyen bir yöntemdir. Riski bulunmamasına rağmen, rahatsızlığı tamamen ortadan kaldırma garantisi yoktur.

Ameliyat Gerektiren Durumlar: Yukarıda sayılan tedavi uygulamalarının sonucunda şikâyetler devam ediyor, hastada ilave olarak idrar tutamama, güç kaybı, ağrılar varsa ya da yapılan MR tetkiklerinde diskten parça koptuğu belirlenirse tedavi için ameliyat gerekecektir. Yapılacak ameliyatla omurilikten çıkan sinirlerdeki mekanik bası giderilmeye çalışılır. Bu yapılmadığı takdirde hastalarda iktidarsızlık, ayaklarda güç kaybı gibi ileri derece şikâyetler gelişmeye başlar.

Bu ameliyatlarda amaç, diskin fıtıklaşan bölümüyle birlikte diskin çekirdeğini boşaltmak ve sinirin üzerinde olan basıyı ortadan kaldırmaktır. Klasik yöntemle yapılan ameliyatlar genel anestezi ile uygulanır. Belde 4-5 cm'lik kesiyle fıtığa girilerek, disk çıkartılır. Bu yöntem teknolojinin gelişmesiyle fazla kullanılmamaktadır. Mikrocerrahi yönteminde ise klasik ameliyatlarda yapılan işlemler ameliyat mikroskobu altında yapılır. Burada kesi 2-3 cm'ye kadar olmaktadır. 1 gün hastanede kalan hastalarda, rahatsızlığın yeniden nüksetme olasılığı ortadan kaldırılmaktadır. Endoskopik ameliyatlar, küçük bir kesiden içeriye sokulan tüple gerçekleştirilir. Bu yöntem özel fıtıklaşma sorunlarında etkilidir.