Ajitasyon

Ajitasyon, kişilerdeki ruh bozukluğu sebeplerine ve çevrenin tutumuna bağlı ortaya çıkan davranışsal ve ruhsal heyecanlılık olarak beliren aşırı tutarsız davranış şeklidir. Toplumda yaygın olarak görülen bir durumdur. Bu durum tek başına bir hastalık olarak ortaya çıkmaz. Genellikle başka psikiyatrik sorunlarla birlikte meydana gelir. Kabul edilen ajitasyon, psikiyatrik hastalıklarda belli zamanlarda klinik tabloya eşlik eden sözlü ya da yıkıcı davranışsal bozukluktur.

Kendini farklı şekillerde ortaya çıkaran ajitasyon, çoğunlukla davranışsal ya da ruhsal heyecanlılık, tutarsız kabul edilen davranış olarak belirir. Kelime anlamı huzursuzluk olan ajite olan kişide belirgin bir huzursuzluk görülür. Başlangıçta konsantrasyon ya da relaksasyon bozukluklarıyla ortaya çıkan, subjektif kuruntulardan dolayı ortaya çıkan huzursuzluk durumudur. Relaksasyon kişinin gevşeme halidir. Gerilme insanların her zaman maruz kaldığı sorunlardan biridir. Gerilme sonrasında kişinin yaşadığı durum gevşemedir. Gevşeme sürecinde kişiler bedeni rahatlatıcı hareketlerde bulunur. Esner, kaslarını gevşetmeye çalışır, düşüncelerini dağıtır. Bu gevşeme sürecinde veya konsantrasyon bozukluğu ajitasyonun yaşandığının belirtisidir. Ancak bu huzursuzluk belirmeden, kişide gözlenen tekrarlanan, amaçsız davranışlarda ajitasyon belirlenebilir.

Ajitasyonun görülme sebebi ve şiddeti birbiriyle ilişkili olsa da farklılıklar gösterebilir. Küçük davranış değişimleri genellikle belirsiz ve gerginlikle alakalıdır. Hastada devamlı bir hareketlilik bulunur, sürekli ayağını oynatır, üzerini düzeltir, elindekini oynatma, oturduğu yerde sürekli kıpırdanma gibi davranışlar buna örnek olarak gösterilebilir. Nadir görülse de şiddetli yaşanan ajitasyon türleri daha çok depresif hastalarda görülmektedir. En fazla envolüsyonel melankoli durumunda yani bir tür orta yaş kişilerde görülen depresyonda ajitasyon olur. Bu durumda hasta uzun süre işlerini bile göremez hale gelebilir. Yerinde duramama, sürekli olarak dolanma, elleri ovuşturma gibi belirtilerle kendini gösterebilir.

Ajitasyonun tedavi edilmesi altta yatan psikiyatrik hastalığın tedavi edilmesiyle sağlanabilir. Bu nedenlerde hastalarda öncelikle mevcut hastalığa yönelmeli ve tedavi edilmeye çalışılmalıdır. Buna sebep olan depresif hastalıklar genellikle ilaçlara cevap vermekte, ajitasyon ortaya çıktığında ise başka ilaçlar kullanılmaktadır. Tedavi sırasında ortaya çıkan ajitasyon durumlarında fenotiazin ilaçlar etkili olmakta, şiddeti az olan depresyonlarda ise ajitasyonu kontrol etmek için medazepam, benzodiazepin gibi ilaçlar kullanılmaktadır. Ancak kullanılan ilaçların bir kısmı da ajitasyon nedeni olabilir. Bu nedenle ajitasyon tedavisi hassastır. Kullanılan ilaçların dozları iyi ayarlanmalıdır. Hastaya gereksiz ilaç yüklemesi yapılmamalı, bazı durumlarda kullanılan depresan ilaçlarını kesmek gerekir.

Hastanın durumu fazla ağır değilse, ajitasyon tedavisini sağlamak ve onu rahatlatmak için bazı bitkisel reçeteler kullanılabilir. Hastada uyku getirecek, algılarını yavaşlatarak onu rahatlatacak karışımlar uygun zamanlarda kullanılmalıdır. Yani araç kullanmayacağı, önemli bir cihaz kullanmayacağı zamanlarda uygulanmalıdır. Bunun için kullanılan bitkiler kediotu kökü, oğul otu yaprağı ve şerbetçiotu çiçeğidir. Bunların hepsi ya da ikisinin karıştırılarak hazırlandığı çayın rahatlatıcı etkisi olacaktır. Çayı hazırlarken sadece demleme yöntemi kullanılmalıdır.