Psikoz Nedir? Psikoz Özellikleri
24 Temmuz 2024

Psikoz Nedir? Psikoz Özellikleri

Psikoz Nedir?

Psikoz, birtakım belirtilerin bir arada görülmesiyle karakterize edilen bir zihinsel sağlık durumudur. Psikoz geçiren bireylerin gerçeklik algısında ciddi çarpıklıklar ve kişilik değişiklikleri yaşanır. Psikotik belirtiler gösteren kişiler bu durumlarının farkında olmayabilirler çünkü onların gerçek ile hayal dünyası birbirine karışmıştır. Şizofreni ve psikoz terimleri halk arasında sıklıkla birbirinin yerine kullanılsa da, psikoz aslında belirti kümesinden oluşur. Şizofreni, bipolar bozukluk, psikotik depresyon gibi bazı hastalıklarla birlikte de görülebilir. Psikoz belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterir ve toplumsal, kişisel, mesleki sorunlar olarak yaşanabilir.

Psikozun Erken Belirtileri Nelerdir?

  • Uyku düzeninde değişiklikler
  • İştah değişiklikleri
  • Akıl dışı sözler söyleme
  • Kişisel temizlik ve bakımın kötüleşmesi
  • Belirli düşünce ve hareketlerde saplantı

Psikozun İleri Aşamalardaki Belirtileri Nelerdir?

Psikozun ileri aşamalarında sanrılar ve varsanılar önemli belirtiler arasındadır. Varsanılar, var olmayan şeyleri görmek, hissetmek, duymak, koklamak ve tatmak gibi duyusal yanılgılardır. Kişiler hayaller görebilir, kafalarında sesler duyabilir, olmayan şeyleri hissedebilir. Sanrılar ise genellikle değiştirilemeyen yanlış inanışlardır. Örneğin, eşinin kendisini aldatıyor olduğunu düşünmek gibi. Bu sanrılar kişileri huzursuz eder ve çevrelerindeki insanlara düşmanca davranmalarına neden olabilir. Gerçekle hayali karıştırabilirler; kendilerini bir film yıldızı, toplumsal önder veya tanrı zannedebilirler. Televizyon izlerken kendileri hakkında konuşulduğunu zannedebilir veya şarkılarda gizli mesajlar arayabilirler. Sanrılar paranoya şeklinde de yaşanabilir; başkaları tarafından kontrol edildiklerini, takip edildiklerini veya kendilerine tuzak kurulduğunu düşünebilirler. Kişiler düzensiz davranış veya konuşma özellikleri gösterebilir, konudan konuya hızlı geçiş yapabilir ve kendilerini ifade etmekte zorluk çekebilirler. Günlük rutin işleri yaparken güçlük çekerler ve yeni düşünce üretimi kaybolabilir. Duygusal değişiklikler yaşanabilir ve fazla konuşmayabilirler. Bu belirtiler birkaç saatten birkaç aya kadar devam edebilir ve eğer tedavi edilmezse yıllarca sürebilir.

Psikozun Özellikleri Nelerdir?

Herkes Psikoza Girebilir: Her birey, yaşamında zorlanma anlarında gerçeklikten kopabilir. Aşırı duyarlı, hassas ve kırılgan yapıda olan kişiler, yaşamlarında daha fazla bunalıma girerek bu durumu daha yoğun yaşayabilir. İnsanların hayatında dengeli ve dengesiz olduğu dönemler vardır ve bu dönemlerde kendilerini yeniden yönlendirmek zorunda kalabilirler. Bu dönemler şöyle sıralanabilir:
  • Ergenlik dönemi ve baba evinden ayrılma zamanı
  • Eğitim bittikten sonra iş hayatına başlama dönemi
  • Bir partner ve çocuk sahibi olma dönemi
  • İlişki bitimi ve görev değişimi yaşanan dönemler
İnsanların çoğunluğu için tehlikeli olan dönemlerde psikotik belirtiler ortaya çıkabilir. Bu bireyler diğerlerine göre daha duyarlı tepki verirler. Bunalımlardan kaçınmak, hayattan kaçmak anlamına gelir ve bu da depresyona yol açabilir. Bu nedenle bunalımlara karşı daha dikkatli yaklaşılmalı ve yaşamlarına refakat edilmelidir.

Psikozlar Herkeste Farklı Olur: Her birey farklı olduğu gibi, psikozlar da birbirinden farklıdır. Psikoz, kişilerin sosyal bağlantıları bağlamında anlaşılacak bir süreçtir ve her belirtinin kendine özgü bir gelişimi vardır.

Şizofrenik (Bilişsel) ve Duygusal Psikozlar

Her bireyde her psikoz farklı ve kişisel içeriklerle doludur. Psikiyatride kararlar önce biçimsel boyutlara ve ruhsal alanın yoğun etkisi altında bulunmasına göre alınmaktadır. Aralarındaki farklar ise şöyle sıralanabilir:
  • Şizofrenik (Bilişsel) Psikozlar: Önce algılama, dil ve düşünce değişmişse
  • Duygusal Psikozlar: Önce ruh hali, motivasyon ve yaşam şekli değişmiş ve bilişsel değişiklikler devam ediyorsa
Aynı anda ruh hali ve algılama tamamıyla birbirinden ayrılamaz; bunlar karşılıklı olarak birbirini etkiler.

Psikoz Türleri Nelerdir?

  • Şizofreni: En iyi bilinen psikozdur. Genç yaşlarda başlama özelliği vardır. Kişinin kulağına gelen sesler, hayaller ve tuhaf düşünceler belirtileri arasındadır. Bazı kişilerde heykel gibi saatlerce durma ve amaçsız hareketler görülebilir.
  • Paranoya: Bu ruhsal bozuklukta aşırı şüphecilik vardır ve ileri yaşlarda ortaya çıkar. Kişilerin yaşamı gerçek dışı düşüncelerle doludur ve bu gerçek dışı tehlikeler için kendilerini korumaya alırlar. Haksızlığa uğradıklarını düşünerek bunun için savaşırlar.
  • Kısa Psikoz: Paranoya ve şizofreni gibi psikozlar uzun yıllar devam edebilirken, bazıları ani başlayarak birkaç haftada düzelebilir. Ağır travmalardan, işkenceden veya yıkıcı bir olaydan sonra başlayan psikozlar diğerlerine göre daha iyi bir seyir gösterir.
  • Paylaşılmış Psikoz: Bunda, psikotik olmayan birinin psikotik olan bir kişinin düşüncelerini paylaşması söz konusudur. Kişinin gerçek olmayan düşünceleri aile üyeleri tarafından kabul edilir.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

soru

Ertekin

24 Temmuz 2024 Çarşamba

Psikoz geçiren bireylerin gerçeklik algısında ciddi çarpıklıklar yaşandığını ve kişilik değişiklikleriyle karşılaştıklarını kendim yaşamış gibi hissediyorum. Psikotik belirtiler gösteren kişiler gerçek ile hayal dünyasını birbirine karıştırırken, bu durumu fark edememeleri nasıl bir his olabilir? Özellikle şizofreni ve bipolar bozukluk gibi hastalıkların içinde yer alabileceğini bilmek, bu kişilerin hayatını nasıl etkiler? Uyku düzeninde ve iştahta değişiklikler yaşarken, akıl dışı sözler söylemek ve kişisel temizlikte zorlanmak nasıl bir deneyim olabilir? Sanrılar ve varsanılar yaşayan birinin, var olmayan şeyleri görmek veya duymak gibi duyusal yanılgılarını nasıl açıklayabiliriz? Bu durumun kişileri ve çevresindekileri nasıl etkilediğini merak ediyorum. Psikozun, herkesin yaşamında belirli dönemlerde ortaya çıkabileceği ve farklı şekillerde tecrübe edilebileceği düşünüldüğünde, bu dönemlerde nasıl başa çıkabiliriz? Özellikle şizofrenik (bilişsel) ve duygusal psikozlar arasındaki farkları anlamak ve bu farklılıkları nasıl yorumlayabiliriz? Psikoz türlerinin çeşitliliği ve her birinin kendine özgü belirtileri var, ama şizofreni, paranoya veya kısa psikoz gibi durumların nasıl bir seyir izlediğini ve kişilerin yaşamını nasıl etkilediğini daha derinlemesine anlamak isterim. Paylaşılmış psikoz durumunda, bir kişinin diğerinin düşüncelerini paylaşması nasıl bir süreçtir ve bu süreçte neler yaşanabilir?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Ertekin, psikoz geçiren bireylerin yaşadıkları deneyimler hakkında dile getirdiğin sorular ve merak ettiklerin gerçekten önemli ve karmaşık bir konu. Psikoz, bireyin gerçeklik algısında ciddi bozulmalar yaşamasına neden olur ve bu durum, kişilik değişiklikleri gibi belirtilerle birlikte gelebilir. Bu bozukluklar, kişinin gerçek ile hayali birbirine karıştırmasına yol açabilir ve bu durum, sıklıkla kişi tarafından fark edilmez. Bu fark edememe hali, kişinin kendini ve çevresini anlamakta güçlük çekmesine neden olur.

ޞizofreni ve bipolar bozukluk gibi rahatsızlıklar, kişilerin yaşamını derinden etkileyebilir. Bu hastalıklar, uyku düzeninde ve iştahta değişikliklere yol açabilir, kişi akıl dışı sözler söyleyebilir ve kişisel temizlikte zorlanabilir. Sanrılar ve varsanılar yaşayan bireyler, gerçekte var olmayan şeyleri görüp duyarlar ve bu duyusal yanılgılar, yaşam kalitelerini ciddi şekilde düşürür.

Psikozun farklı şekillerde tecrübe edilebileceği gerçeği, bu durumla başa çıkma yollarının da kişiden kişiye değişebileceğini gösterir. ޞizofrenik (bilişsel) ve duygusal psikozlar arasındaki farkları anlamak, bu rahatsızlıkların belirtilerini ve kişiler üzerindeki etkilerini ayırt etmek için önemlidir. ޞizofreni, paranoya veya kısa psikoz gibi durumların seyrini anlamak, bu hastalıkların tedavi süreçlerine değer katabilir.

Paylaşılmış psikoz durumunda, bir kişinin diğerinin düşüncelerini paylaşması, genellikle yoğun bir duygusal ve bilişsel bağlılık sonucunda ortaya çıkar. Bu süreçte, kişiler birbirlerinin sanrılarını ve varsanılarını benimseyebilir, bu da çok katmanlı ve zorlayıcı bir deneyim olabilir. Bu durumu anlamak ve uygun destek mekanizmalarını oluşturmak, hem kişiler hem de çevreleri için hayati önem taşır.

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Homofobi Belirtileri ve Tedavisi

Homofobi Belirtileri ve Tedavisi

Editörün Seçtiği

Psikolojik

Psikolojik

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Antisosyal Kişilik Bozukluğu Belirtileri ve Tedavisi

Antisosyal Kişilik Bozukluğu Belirtileri ve Tedavisi

Sinestezi Belirtileri ve Tedavisi

Sinestezi Belirtileri ve Tedavisi

Sinir Sıkışması Tedavisi

Sinir Sıkışması Tedavisi

Bipolar Belirtileri ve Tedavisi

Bipolar Belirtileri ve Tedavisi

Hafıza Kaybı Belirtileri ve Tedavisi

Hafıza Kaybı Belirtileri ve Tedavisi

Güncel

Kaçış Sendromu Nedir?

Kaçış Sendromu Nedir?

Güncel

Bağlanma Korkusu Belirtileri ve Tedavisi

Bağlanma Korkusu Belirtileri ve Tedavisi

Güncel

Bağımlı Kişilik Bozuklukları

Bağımlı Kişilik Bozuklukları