Çabuk sinirlenme, bireyleri ani ve çoğunlukla sebepsiz bir şekilde etkileyen bir durumdur. Halk arasında "kan beynime sıçradı" tabiriyle ifade edilen bu sinirlenme anında, vücutta yoğun miktarda adrenalin salgılanır. Bu durum, kişinin stres anını yansıtır ve vücutta hızlı nabız artışı, vücut sıcaklığında artış, kan dolaşımının hızlanması, göz bebeklerinin büyümesi ve kan şekerinde yükselme gibi fiziksel etkiler yaratır. Adrenalin artışı, bedeni tehlikelere karşı hazır duruma getirir.

Sinirlenme anında yani vücuttaki stres arttığında, vücutta kısa veya uzun süreli değişimler meydana gelir. Bu nedenle, çabuk sinirlenen bireylerde kalp hastalıkları, ülser, gastrit gibi sindirim rahatsızlıkları ve hipertansiyon riski artmaktadır. Bu tür tepkilerle kişiler kendilerine zarar vermektedir.

Çabuk sinirlenme, kişinin sağlığına zarar vermekte ve sağlıklı karar verme mekanizmasını bozmaktadır. İnsanlar sinirlendiklerinde duygularıyla karar vermeye başlarlar. Bu, kişiye zarar veren bir davranış şeklidir çünkü mantıklı ve olumlu sonuçlar doğuracak kararlar sakin olunan ruh haliyle alınmaktadır. Sinirli olunduğunda, insanın muhakeme sistemi tam olarak çalışmadığından, yanlış yapma olasılığı daha yüksek olur.

Kişi geçmişteki kararlarını geriye dönüp sorguladığında, yanlış olan kararların genellikle sinir halindeyken verildiğini fark eder. Sinirli olan bireylerde, doğru karar verme yerine hisler devreye girer ve olaylara karşı duygusal tepkiler verilir. Bu tepkiler, kişiye sözlü ya da fiziksel olarak zarar verebilir.

Bireyler iş yaşamlarında, aile yaşamlarında veya başka bir ortamda çabuk sinirlenme belirtileri gösteriyorsa, bu durum çevresindeki kişileri olumsuz etkileyebilir. Bu bireylerin her an sinirlenebileceğini, bağıracağını ve gerginlik yaratacağını tahmin eden çevresindekiler huzursuz olur. Kişinin negatif enerjisi, diğer insanları da etkileyerek, onların stresini artırır. Bu ortamda bulunanlar huzurlarını kaybettiklerinde, mutluluklarını da kaybederler. Aile içinde bile yaşanan huzursuzlukların temeli, çabuk sinirlenen kişilerin verdikleri tepkilerden kaynaklanır.

Çabuk sinirlenmenin başlıca sebepleri arasında kişilik yapısı önemli bir yer tutar. Fevri olan bireylerde çabuk sinirlenme durumuna daha sık rastlanır. Bu yapıya sahip kişiler, stres hormonuna daha hızlı yanıt verir ve reseptörleri daha hassas olur. Tiroit hormonu yüksek olan bireylerde çabuk sinirlenme etkisi daha fazla görülür. Sorumluluk yoğunluğu altında olan bireylerde stres hormonu daha çok salgılanır ve bu kontrol mekanizmalarını bozar. Ayrıca, mükemmeliyetçi, rekabetçi, titiz ve ayrıntılara özen gösteren bireylerde sinirlilik daha fazla gözlemlenir. Egoist bireyler, engellenme durumunda bu tepkiyi daha çabuk verirler. Çocuklarda görülen çabuk sinirlenme durumunda ise kötü rol modelleri de etkili olabilir.

Çabuk sinirlenme durumunun psikiyatrik nedenleri arasında depresyonda olan bireylerde strese karşı gelişen aşırı duyarlılık ya da tepkisizlik yer almaktadır. Aşırı gergin veya aşırı tepki durumunda, bireyde kronik depresyon düşünülmelidir. Bunun yanı sıra, duygu durum bozukluklarında ve manik kaymalarda da çabuk sinirlenme etkisi olabilir. Alkol ve uyuşturucu bağımlılarında, kullanırken veya bu maddelerden yoksun kaldıklarında sinirlilik oluşabilir. Kişilik bozuklukları olan bireylerde ise sinirlilik haliyle birlikte zarar verme eğilimi hakimdir. Bu zarar verme durumu, kişinin kendisine ya da başka bir kişiye yönelik olabilir.

Çabuk sinirlenmeyi azaltmanın en önemli yolu, kişinin nefsini terbiye etmesidir. İnsanların ben merkezli bakış açısına sahip olmaları, kendilerine yönelik eleştirilerde aşırı reaksiyon vermelerine neden olur. Kendisine haksızlık yapıldığını düşünen, etrafındakiler tarafından saygı görmediğini ve sözünün dinlenmediğini düşünen bireyler, en ufak sorunda bile sinirlenerek saldırganlık tutumuna girerler. Bu bireylerin egoist bir yapıda oldukları görülür. Bu nedenle, kişilerin verdikleri tepkilerde değişiklik yapmaları çözüm sürecine yardımcı olabilir. Sorumlulukları strese neden olmadan yerine getirmeye çalışmak gerekir. Bireyler, kendi kontrolleri dışında aşırı tepkiler veriyorsa ve bunu tüm çabalarına rağmen düzeltemiyorlarsa, psikiyatrik tedavi almaları gereklidir. Bu durum ilaçlarla tedavi edilebilir.