Sosyal fobi tedavisi, diğer tüm psikolojik rahatsızlıklarda olduğu gibi, yalnızca ilaçlara bağlı kalınarak yapılamaz. Bu tür rahatsızlıkların tedavisinde, hastanın kendisinin ve çevresinin de aktif rol alması gerekmektedir. Psikolojik rahatsızlıklar, vücuda giren bir virüsün ilaç tedavisiyle ortadan kaldırılması gibi tek başına ilaçlarla çözülemez. Hastanın iyileşmeye istekli olması, ailesinin ve yakınlarının sürekli destek sağlaması ve ruh sağlığını düzenlemeye yatkın olması, psikolojik tedavilerde en gerekli faktörlerdir. Sosyal fobi de bu psikolojik rahatsızlıklardan biridir. Etrafınızda veya yakınınızda sosyal fobisi olan biri varsa, bu tedavide ona yardımcı olabilmek için genel olarak sosyal fobi belirtilerinin, sebeplerinin ve tedavi yöntemlerinin bilinmesi gerekmektedir. Sosyal fobi tedavisini incelemeden önce, kısaca bu konulara bir göz atalım:

Genel olarak sosyal fobi, sosyal aktivite gerektiren durumlardan kaçınma, yabancı biriyle konuşmak istememek derecesinde etkileşimden kaçınma, toplum tarafından alaya alınma ve beğenilmeme korkusu duyma gibi belirtilerle kendini gösteren bir durumdur. Sosyal fobiyi çok iyi anlatan bir örnek vardır: Son derece canlı konuşmaların, hararetli tartışmaların döndüğü kalabalık bir odaya girdiğinizi farz edin. Herkes size baktığı esnada gözlerinizi onlardan kaçırarak yere bakıyorsunuz ve çıplak olduğunuzu fark ediyorsunuz. İşte bu durum karşısında düşeceğiniz dehşet, duyacağınız utanç, sosyal fobiyi çok iyi anlatmaktadır. Sosyal fobisi olan birisi, bu durumu en ufak konuşmalarda, en basit sosyal etkileşimlerde dahi yaşar.

Genetik veya çevresel etkenlerden dolayı sosyal fobi görülebilir. Genetik sebeplerden dolayı görülen sosyal fobinin kaynağı daha çok beyin kimyasında görülen bozukluklardır. Bu bozukluklar, kişinin düşünme mekanizmasında veya davranış kalıplarında bozukluğa sebep olur ve bu da kendini sosyal fobi olarak gösterir. Çevresel etkenler ise, küçük yaşlarda sürekli ezilme, kişinin fikirlerine hiç ciddiyet verilmemesi, büyükleri tarafından sürekli alaya alınması gibi durumlardan kaynaklanabilir. Böyle bir çocukluk ve ergenlik geçiren birisi, yetişkin olduğunda da insanlarla iletişim kurmakta zorlanacak ve fikirlerini cesurca ifade edemeyecektir.

Bu gibi durumlar sık sık yaşanıyorsa, bu sosyal fobiye işaret olabilir. Burada dikkat edilmesi gereken konu, bir karakter özelliği olan utangaçlık ve çekingenlik ile sosyal fobinin karıştırılmamasıdır. Çekingen insanlar da bu maddelerden bazılarını yaşıyor olabilirler; ancak yazının başında bahsedilen örnekteki gibi bir hisse kapılmazlar. Sosyal fobi, insanı hayatın tüm güzelliklerinden alıkoyan, bambaşka bir rahatsızlıktır.

Sosyal fobi ilaçlarla tedavi edilebildiği gibi, psikolojik yardım eşliğinde de tedavi edilebilir. Aslında bu durum, daha çok sosyal fobinin kaynağıyla ilgilidir. Yukarıda bahsedildiği gibi, genetik sebeplerden kaynaklanan bir durum söz konusuysa, sadece gerekli ilaçların kullanımıyla bile sosyal fobi tedavisi gerçekleştirilebilir. Ancak, çevresel etkenlerden kaynaklanan sosyal fobi durumunda ilaç tedavisinin yanında psikoterapi de mutlaka gereklidir. Hatta sadece psikoterapiyle sosyal fobi tedavisi gerektiren durumlar bile mevcuttur.

Psikoterapi ile sosyal fobi tedavisi, ilaç tedavisine göre daha uzun süreli ve daha zahmetlidir. Çünkü sadece hastanın biyolojik faaliyetlerinin değil, ruh sağlığının ve psikolojisinin de kontrol altında tutulması gerekir. Psikoterapi ile sosyal fobi tedavisinde temel amaç, hastanın korkularının kaynağına inmek, korkularıyla yüzleşmesini sağlamak ve duyduğu kaygıların, endişelerin anlamsız olduğunu anlamasına yardımcı olmaktır. Bunun için bireysel tedavi uygulanabildiği gibi, grup tedavisi de uygulanabilmektedir. Psikoterapi ile sosyal fobi tedavisinde doktor kadar hasta yakınlarının da tutumu çok önemlidir. Tedavi boyunca hastayı sosyal ilişkiler konusunda cesaretlendirecek telkinlerde bulunarak, onu insanlarla etkileşime geçme konusunda motive ederek hastanın tedaviye cevap vermesine yardımcı olmaları gerekir. Aksi takdirde, hasta iç dünyasıyla baş başa kaldığında tekrar eski düşüncelere kapılabilir ve sürdürülen sosyal fobi tedavisi etkili olmayabilir.

Sonuç olarak, sosyal fobi tedavisi hem ilaç tedavisini hem de psikoterapiyi içerebilir. Hastanın tedavi sürecinde aktif bir rol alması, aile ve yakın çevresinin desteği, tedavinin başarısını artıran önemli faktörlerdir. Sosyal fobi tedavisinde başarı elde edebilmek için, bu rahatsızlığın belirtilerinin ve sebeplerinin iyi anlaşılması ve uygun tedavi yöntemlerinin uygulanması büyük önem taşır.