Sosyal Fobi Nedir, Sosyal Fobi Belirtileri ve Tedavisi

Sosyal Fobi Nedir

Sosyal fobi, başkaları tarafından gözetlenme hissiyatı veren ve küçük düşme korkusu yaşatan psikolojik bir hastalıktır. Dünya toplumlarında her 10 kişiden birinin kesinlikle başından geçen bir hastalık çeşididir. Genellikle ergenlik çağında, 10-17 yaşlarında sıkça görülmektedir. Bu yaşlarda tedavi edilmediği sürece ömür boyu sürebilir. Sosyal fobi, sosyal bir ortama giren kişinin, başkaları tarafından yargılanacağı kaygısı taşımasıyla oluşur. Bu yüzden dolayı, yapacakları her şeyi çekinerek yaparlar veya yapmaktan kaçınırlar. Çünkü başkalarının kendileri hakkında olumsuz yorumlar yapacağını veya düşüneceğini endişe ederler. Örneğin, kalabalık bir ortamda konuşmaktan çekinirler veya kalabalık bir ortamda herkesin onu izlediğini düşünerek, yemek yemezler. Sosyal fobi, halk arasında çekingenlik olarak veya panik atak olarak adlandırılmaktadır.

Sosyal Fobinin Belirtileri

Göz temasından kaçınma
Utanma anında yüz kızarması
Konsantrasyon eksikliği yaşanması
El titremesi
Baş dönmesi
Sıkça terleme görülmesi
Kas gerginliği yaşanması
Sıcak ya da soğuk basması
Baş ağrısı çekme
Göğüste sıkıntı ve daralma hissiyatı
Çarpıntı, nefes darlığı
Midede rahatsızlık hissiyatı

Sosyal Fobi Belirtilerinin Etkisini Gösterdiği Sosyal Durumlar

Toplum içerisinde telefonla görüşemezler veya telefon görüşmesi yapmaktan çekinirler.
Toplum içinde yemek yiyemezler veya çekinirler.
Başkalarının önünde yazı yazma veya imza atma gibi işlemlerden çekinirler.
Başkaları tarafından izlenirken iş yapamazlar.
Kamuya açık genel tuvaletleri kullanmaktan kaçınırlar.
Bir toplantı veya kalabalık önünde konuşmaktan çekinirler.
Çok iyi tanımadığı biriyle göz temasına girmekten kaçınırlar.
Çok iyi tanımadığı biri, fikrini söylediği anda, bu düşünceye katılmasa bile aksini söyleyemezler.
Başkaları ile tartışmaktan veya zıtlaşmaktan kaçınırlar.
Otoriter kişilerle temas halinde bulunmamaya gayret gösterirler.
Romantik veya cinsel ilişki amacıyla sürekli birilerini tavlaya çalışırlar.
Israrlı bir pazarlamacı veya satıcıya karşı hayır diyemezler, karşı koyamazlar.
Alınan bir mal veya üründe sorun çıkması halinde şikayette bulunamazlar, geri iade edemezler, geri iade etseler dahi parasını geri almak için utanırlar.
Otoriter meslek sahibi olmaktan kaçınırlar. Çünkü emir verirken de endişe veya utanç duyguları ağır basar.
İlgi odağı olmaktan korkarlar.
Evlerinde misafir ağırlama endişesi taşırlar.
Düğün veya parti organizasyonlarda rahat oynayamazlar, oynamaktan kaçınırlar.

Sosyal Fobinin Nedenleri Nelerdir?

Mükemmeli yapma endişesi, mükemmele odaklanma ve mükemmeli yakalayamama korkusu.
Genetik bir etkisi bulunması ve akrabalardan birinde bu hastalık varsa, kişinin sosyal fobi hastalığı görülme riski yüksektir.
Okul çağında tahtaya kalktığında verdiği yanlış cevap sonrasında o kişiye gülünmesi veya alay edilmesi, ileride de bir hareket yapacağı anda geçmişten etkilenerek, aynı olayı yaşama endişesi boy gösterir.
Ailelerin çocuğun yetişmesinde oynadığı rol büyük etkendir. "Onu yaparsan şu olur, yaramazlık yaparsan amca kızar" gibi kısıtlayıcı davranışlar çocukta etki bırakabilmektedir.
Cinsel istismar yaşamış bir bireyde sosyal fobi etkisi görülebilir.
Anne ve babanın olumsuz evliliğinden etkilenme ve mutsuz bir yaşam sosyal fobiye etki eder.
Yaşamı boyunca şiddet görmüş kişilerde sıklıkla görülebilir.

Sosyal Fobinin Neden Olduğu Olumsuz Davranışlar

Otoriter görevlerde bulunmak istemediği için istifa etme veya otoriter görevi reddetme. Meslek hayatını olumsuz etkiler.
Toplantı gibi önemli anlarda konuşma yapacağı zaman alkol alma. Alkol veya madde bağımlılığına yol açar.
Mükemmele ulaşmaya çalıştığında başaramadığı zaman o işten kaçınır, geri çekilir. Bu da bireyi yalnızlığa sürükler ve depresyona sürükler.
Uykusuzluk ve düzensiz yaşama sevk eder. Hayatta yapabileceği bütün başarıları etkiler.

Sosyal Fobi Tedavi Edilebilir mi?

Sosyal fobi, utangaçlık duygusundan ziyade tıbbi bir rahatsızlıktır. Ciddiye alınmadığı zaman kişinin yaşamını etkileyecek kadar ciddi bir hastalıktır. İlaç tedavisi ve davranış tedavisi (psikoterapi) gibi yöntemler uygulanarak tedavisi mümkündür. Her iki yöntem aynı anda uygulandığında daha iyi sonuçlara ulaşılabilir. Sadece ilaç tedavisi ya da sadece psikoterapi yöntemi seçilmemelidir. İlaç tedavisinin ilk günlerinde baş ağrısı, uyku bozukluğu, mide bulantısı gibi yan etkiler yaşanabilir. İlaç bağımlılığı yapmaz ve kalıcı olumsuz etkiler bırakmaz. İlaç en az 10 haftalık bir kullanımdan sonra etkisini göstermeye başlar ve tedavisi yaklaşık 1 yıl sürmektedir.

Psikoterapi yöntemi kullanılarak tedavisinde kaygı duygularından yola çıkılır ve bu kaygılarla başa çıkmanın, bu kaygıların önüne geçmenin yolları uygulamalı olarak yapılır. Hangi davranış sonrasında, hangi kaygıyı taşıdığı gözlemlenir ve buna çözüm üretilir. Kaygıların üstüne gidilir. Ayrıca psikoterapi tedavi yönteminde birey, aile veya grup halinde de katılabilir.

Son Güncelleme : 31.10.2018 21:44:39

Sosyal Fobi Nedir ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.