Duygular Duygu Türleri ve Özellikleri
21 Temmuz 2024

Duygular Duygu Türleri ve Özellikleri

Duygular

Duygular, insanların yaşamlarında önemli bir yer tutar. Bu duygular, farkında olunan ve hissedilen yaşantılardır. Bazı durumlarda adlandırılmasa bile, insanların yaşadığı ve farkında olduğu bir şeydir. Duygular olumlu ya da olumsuz olabilir. Olumlu duygular, kişilerin performansını artırırken, olumsuz duygular performansın düşmesine neden olabilir.

İnsanların ortak özelliği olarak kabul edilen olumsuz duyguları bulmak daha kolaydır. İyi bir performans sergileyen kişiler, her zaman olumlu duyguları tanımlayabilirken, kötü bir performans sergileyen kişiler ise olumsuz duyguları daha kolay tanımlar. Duygular, kişinin yaşamına yön veren özelliklerdir. Olumlu olduklarında yaşama olumlu özellikler katar, olumsuz olduklarında ise yaşamın her alanında kendilerini gösterebilirler. İnsanlar, bu duyguların özelliklerine göre hangi koşullarda yaşadıklarını değerlendirmeli ve yaşamlarına bir yön vermelidir.

İnsanlar, duyguları hissedebilmek için biyolojik olarak yeterli bir donanıma sahiptir. Ancak, insanların kültürel ve sosyal çevresi, genetik olarak duyguların yaşanma potansiyelini şekillendirir. Duyguların nasıl yaşanacağını, hangi davranışları etkin hale getireceğini, bir duyguya hangi duygunun eşlik edeceğini, duygunun ne kadarının ifade edilebileceğini sosyal ve kültürel çevre belirler. Ancak bunlar bile tek başına duyguların belirleyicisi değildir. Farklı biyolojik düzeneklerin işlemesiyle duygular yaşanır. İlk başta beyinde oluşmasına rağmen, biyolojik düzeneklerle vücudu etkiler.

Örneğin, kişi heyecanlandığı zaman, sempatik sinir sisteminin etkisiyle kalp daha hızlı çalışmaya başlar. Duygular beyinde başlayan, farkına varılan ve sinir sistemi aracılığıyla bedene yansımaları olan şeylerdir. Bir insanın yaşadığı duygunun karşıdaki kişinin farkına varması, anlaması ve duyguyu hissetmesi halinde onun da davranışlarını etkileyen bir unsurdur.

Olumlu Duygular

  • Mutluluk ve Neşeli Olmak: Kişilerin yüksek performans gösterdikleri dönemde yaşadıkları en temel duygu durumlarından biri neşeli olmaktır. Kişiler bu durumlarda kendilerini memnun olarak tanımlarlar. Yaptığı her şeyden keyif aldıkları için mutluluk kendiliğinden sağlanır. Bu duygular, olumlu küçük başarıları fark etmek ve yaşamdan keyif almak için katkı sağlar.
  • Takdir Edildiğini Hissetmek: Bu duygu, insanın temel ihtiyaçlarından biridir. Başkaları tarafından onaylandığını ve takdir edildiğini hisseden kişiler, yaşamlarının her alanında daha fazla performans sergileyerek daha başarılı olurlar. Bu duygu, olumlu duyguları ve enerji düzeylerini tetikleyerek, performansta yükselme sağlar.
  • Rahatlamış Hissetmek: Kişilerin bedensel ve zihinsel olarak kendilerini rahatlamış hissetmesi, performanslarına olumlu katkı yapan etkenler arasındadır. Rahatlama duygusu, hissedilen stresi azaltan, zihinsel ve fiziksel becerileri ortaya koymaya yarayan bir etkendir. Aynı zamanda performansı olumsuz etkileyen kaygı, korku ve baskı üçlüsünün bir panzehiridir.
  • Kendini Güvende Hissetmek ve Güven Duymak: Kişilerin hedeflerine ulaşabileceğine inanmasıyla beraber kendine güvenme ve kendini güvende hissetme hali, performansı olumlu etkileyen faktörlerdir. Kişilerin özgüveni, diğer duygulara göre performansı etkileyen ve başarıyı sağlayan en iyi duygulardan biridir. Kendini güvende hissetmek, kişinin becerilerini ortaya çıkaran bir duygudur. Özgüvenin geliştirilmesi, yıllarca süren güvensizlik hissinin yaşandığı zamanlarda en etkili terapi olarak görülür.
  • Gurur Duyma: Kişilerin kendi becerileriyle ya da kendisiyle gurur duyması, özgüvenin sağlanmasını, rahatlamayı ve performansın yükseltilmesini sağlar. İnsanların başarıya odaklanmasını kolaylaştırır. Bu nedenle, kişilerin kendilerine hak ettiği değeri vermesi gerekir. Bunun yanı sıra, kendisini şımartması bile gerekebilir. Bu, kişilerin performansını artırmakla kalmaz, yaşamda daha istekli ve başarılı olmalarına sebep olur.
  • Coşkulu Olma: Kişinin belli bir görevi tamamlamak için isteğini coşkuya dönüştürmesi, performansını artırıcı etkenlerden biridir. Coşku, işlerden keyif almayı, güvende hissetmeyi ve mutlu olmayı sağlayacak bir duygudur.

Olumsuz Duygular

  • Korku: Kişiler, içinde bulundukları durumda kontrolü olmadığına inandıkları zaman ya da kontrolünü kısmen kaybettikleri anda davranışlarının nasıl sonuçlanacağından emin olmadıkları dönemlerde yaşanan bir duygudur.
  • Kaygı: Konular hakkında belirsizlik olduğunda, sonucun bilinmediği zamanlarda, beklentilerin ve baskının fazla olduğu dönemlerde, becerilerin eksik olmasının hissedilmesi ya da tehdit algısının fazla olması halinde yaşanan olumsuz bir duygudur.
  • Öfke: Bu duygu, kişilerde sözlü veya davranışsal olarak yaşanan bir duygudur. Korku, yetersizlik, aşağılanma gibi bazı duyguların ifade edilmemesi halinde ya da bunların fark edilememesi durumunda ortaya çıkarak, performansın olumsuz olarak etkilenmesine neden olur.
  • Hayal Kırıklığı: Kişilerin performansını ortaya koyamadığı dönemlerde oluşan bir duygudur. Performansın düşmesi, düşüncelerin etkilenmesine sebep olacağından, özgüvenin de etkilendiği bir tehdit haline gelir.
  • Üzüntü: Kişilerde performans beklentisinin sağlanamadığı zamanlarda ortaya çıkan bir duygudur. Kişinin kendisinden ve performansından şüphe duyması halinde, düşük performans sergilemesi ve özgüvenin azalması durumunu oluşturduğundan, bu duygu motivasyon eksikliğine sebep olur.
  • Depresyon: Kişilerde yoğun üzüntü olduğu dönemlerde hissedilen duygular depresyona neden olabilir. Arka arkaya yaşanan performans düşüklüğü, kişilerin depresyona girmesine sebep olur. Bu durumlarda isteksizlik, çaresizlik gibi duygular hissedileceğinden, kişide özgüven eksikliği olacak ve olumsuz bir döngü yaşanmış olacaktır.
  • Yalnızlık: Kişiler, kendilerini başkalarından uzaklaştırmak, ikili ilişkilerden kaçmak gibi sebeplerden dolayı yalnızlık duygusunun içine girebilirler. Düşük performans halinde, kişiler kendilerini bir grubun parçası olarak hissetmez ve yalnız kalma isteğinde artış olur. Bu olumsuz duygu, kişideki performansın daha fazla aşağıya düşmesine neden olur.
  • Utanç: Bu duygu, kişinin performansını sergilerken küçük düştüğünü hissetmesi şeklinde yaşanır. Yaşamın içinde bu duygunun beslenmesini sağlayan başka etkileşimlerin olması halinde, bu duygunun etkisi daha fazla artar.

Duyguların İnsan Yaşamındaki Yeri

  • Duygular, insan yaşamının bir parçası olmakla beraber, her zaman yaşama eşlik eder ve yaşamın rengidir.
  • Duygular bir histir, aynı zamanda bir sezgidir.
  • Duygular her zaman yönlendiricidir ve yaşananlara anlam katar.
  • Duygular, kişinin iç dünyasını yansıtır.
  • Duygular ehlileştirilmedikleri sürece, insan yaşamını alt üst edebilir.
  • Duygular, diğer insanlarla olan ilişkileri etkileyen unsurlardır.
  • Duygular ve düşünceler sürekli olarak etkileşim halindedir. Duygular, düşüncelerden etkilenir, düşünceler de duygulardan etkilenir.
  • Duygular genellikle iç içe yaşanır.
  • Duygular sadece bugünle alakalı değildir; geçmişle kalanların etkisiyle de yaşanır.
  • Duyguların bazıları koşullanmalarla ortaya çıkar.
  • Duyguları tetikleyiciler bulunur.
  • Duygular, insanları belli şekilde davranmaları için motive eder.
  • Duygular, yargılamayı etkileyen unsurlardır.
  • Duygular her zaman insanların yargılamasına neden olur. Bunları neden yaşadığı hakkında kişi her zaman sorgulama halindedir.
  • Benzer durumlarda aynı duyguları yaşamak, iç çatışmaya neden olabilir.
  • Duygular, kişilerin mantıklı düşünmesini etkiler.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

İlk soruyu siz sormak istermisiniz?

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Popüler İçerikler

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Mutluluk

Mutluluk

Deja Vu Nedir? ve Nasıl Hissedilir

Deja Vu Nedir? ve Nasıl Hissedilir

Sosyopat Belirtileri ve Tedavisi

Sosyopat Belirtileri ve Tedavisi

Belde Sinir Sıkışması Belirtileri ve Tedavisi

Belde Sinir Sıkışması Belirtileri ve Tedavisi

Yalnızlık Duyguları ve Özellikleri

Yalnızlık Duyguları ve Özellikleri

Güncel

Gücenmek Belirtileri ve Tedavisi

Gücenmek Belirtileri ve Tedavisi

Güncel

Depersonalizasyon Belirtileri ve Tedavisi

Depersonalizasyon Belirtileri ve Tedavisi

Güncel

Bunalım Belirtileri ve Tedavisi

Bunalım Belirtileri ve Tedavisi

Hafıza Güçlenirme

Hafıza Güçlenirme

Yapay Sinir Ağları Nasıl Oluşur

Yapay Sinir Ağları Nasıl Oluşur

Apati Belirtileri ve Tedavisi

Apati Belirtileri ve Tedavisi

Farkofobi Belirtileri ve Tedavisi

Farkofobi Belirtileri ve Tedavisi

Aşk Acısı Belirtileri ve Tedavisi

Aşk Acısı Belirtileri ve Tedavisi

Dogmatik

Dogmatik

İradeyi Yönetme ve Kontrol Edebilme

İradeyi Yönetme ve Kontrol Edebilme

Kavram Türleri ve Özellikleri

Kavram Türleri ve Özellikleri

Egoist Belirtileri ve Tedavisi

Egoist Belirtileri ve Tedavisi

Arkadaşlık

Arkadaşlık

Klostrofobi Belirtileri ve Tedavisi

Klostrofobi Belirtileri ve Tedavisi

Çoklu Kişilik Bozukluğu

Çoklu Kişilik Bozukluğu